Mehmet Şimşek göreve geldi,
Takiben sosyal medyanın aparatlı fenomenleri, ekranların grafikçi kâhinleri, ülkemizin kimi çok bilen uzmanları hep bir ağızdan şarkı söylemeye başladılar.
Ne dediler?
Yabancı gelecek, borsaya oluk oluk para girecek.
Malları ucuza kaptırmayın.
2024 sonu endeks hedefi 15 bin.
Banka hisseleri uçacak.
Yabancılar akılsız ya hani…
Onlara yüksek fiyatlarda elimizdeki hisseleri satacağız!
Ne oldu?
Açık açık hisse pazarlandı.
Faizin fırsat maliyeti de dikkate alındığında; çeşmenin başındakiler ve gerçek anlamda profesyonel borsacılar dışındaki özellikle bireysel yatırımcılar reel olarak ciddi kayba uğradı.
Hâlbuki borsanın KAN GÖLÜ olacağı aşikârdı.
Sıkılaşma dönemlerinde şirketlerin finansalları kötüleşir, TL’de oluşan reel değerlenme ile birlikte faizin cazibesi borsaya para girişini keser.
Para girmeyen borsa ise artmaz!
Peki, yarın yabancı gelir borsaya para girerse; endeks uçacak mı?
Bir an için, para politikası yanında adaletli ve etkin bir maliye politikası uygulandığını; kurumsal kalite artırıcı yapısal reformların hayata geçirildiğini ve sermaye piyasaları özelinde yatırımcı güveninin tesis edildiğini varsayalım.
Enflasyonda aşağı yönlü sağlam bir trend oluşmuş olsun ve faiz indirimi sürecine geçilsin.
Bu ortamda elbet yabancı gelecektir.
Ancak seçici olacaktır.
Endeks artacak lakin yabancı bazlı para girişi borsada belirli bir havuz içerisinde yer alan şirketleri içerecektir.
Ne umuyoruz ki…
Küresel fonlar, ‘insansı robot’ geliştiren, yapay zekâ devriminde yer alan, ileri teknolojik ilaçlar üreten, dijital dönüşüme odaklanan şirketleri bir yana bırakıp; ellinci sınıf şirketlerimize prim mi yaptıracak?
Elektrikli araba üreteceğim diyerek hisse pazarlamış; sonra da projeden vazgeçmiş şirkete mi güvenecek?
Bu güne kadar fabrikasını farelerin kemirdiği, bir masa iki sandalyeli şirketin sırf borsada işlem görüyor diye bir sigortacı satın aldığı için bu şirketin hisselerini mi alacak?
Çin ithalatına vergi kalksa adeta iflasa yelken açmış olacak panel montajcılarına mı yönelecek?
Dönerde, reçelde müthiş bir gelecek mi öngörecek?
Evet, yabancı gelirse ki henüz erken, endeks artacak ancak kimse 2001 krizi sonrasındaki yabancı girişine dayalı homojen yükselişi beklemesin.
2005 yılına kadar borsada işlem gören şirket sayısı henüz 300 dahi değilken bugün 650’yi geçmiş vaziyette.
Borsadaki şirket sayısı artarken kalite farkı ise açıldı. Yani geleceği parlak şirketler yanında bırakın hikâyesi olmayanları veya iflastan halka arz sayesinde zar zor kurtulanları; maalesef bugün ahlaksızları var.
Peki, faiz indirim sürecine girildiğinde kalitesiz şirketlerin hisseleri ne olacak?
NAS döneminde negatif reel faiz etkisiyle; kredi destekli para kazanmaya alışmış ve halen bir kısmı gerçek borsayla yüzleşmemiş olan bireysel yatırımcılar kapalı devre dönen borsaya alışmış vaziyette.
Eğer bir daha NAS olmaz ise; böyle bir ortamı bulamayacaklar.
Faiz indirimiyle para ucuzlayacağı için ellinci sınıf şirketlerin tahtaları gene manipülatif hareketlere sahip olacak. Ancak negatif reel faiz olmayacağı için VOLE VURMA heveslisi yatırımcıları uyarmış olayım; kat kat artışlar göremeyeceksiniz.
Kısacası artık borsada seçici olmayı öğrenme zamanı…
Sevgi ve vicdanla kalın…
Prof. Dr. Soner GÖKTEN
