Almanya’nın yapay zekâ alanındaki en etkili isimlerinden biri arasında yer alan ve ülkede ‘yapay zekâ papazı’ olarak da nitelendirilen Berlin Teknik Üniversitesi’nde Bilgisayar Bilimleri Profesörü Şahin Albayrak’tan ükedeki otomotiv kriziyle ilgili önemli açıklamalar geldi. Almanya’nın otonom toplu taşıma alanında çağ atlamasına yol açacak “Belntelli” projesinin sahibi olarak da tanınan Prof. Albayrak, ülkedeki yöneticileri yeni teknolojileri ihmal etmekle suçladı. Prof. Albayrak, Hürriyet’e yaptığı değerlendirmede ülkedeki otomotiv sanayine köklü değişim çağrısında bulundu. ‘ALMANYA DİZEL UYKUSUNDA’ Almanya’da Volkswagen, Daimler Benz- Mercedes, Ford gibi otomotiv devlerinin üretim tesislerini kapatması; Bosch gibi bazı yedek parça üreticilerinin Avrupa’daki operasyonlarını küçülterek işçi çıkarmasını ‘uyandırma çağrısı’ olarak kabul etmek gerektiğini belirten Prof. Albayrak, “Uyumaya devam edenler geride kalacak. Tesla ve Çin hızla ilerlerken, Almanya dizel uykusunda. Mesaj açık: yazılım, yapay zekâ ve dijital mobilite olmazsa oyun biter. Şimdi harekete geçme ya da kaybetme zamanı” dedi. Gelişmelerle ilgili iklim hedeflerini ya da sübvansiyon stratejilerini suçlamak yerine krizin nedenlerine bakmanın faydalı olacağını vurgulayan Albayrak, şöyle konuştu: “Krizin nedenleri daha derinlerde yatıyor. Almanya’nın otomotiv endüstrisi son yıllardaki dinamikleri önemli ölçüde hafife aldı. Tesla ve BYD gibi Çinli üreticiler elektromobilite ve dijital inovasyon alanında ilerlerken, birçok Alman şirketi hareketsiz tankerler gibi davrandı. Geleceği düşünerek hareket etmek yerine dizel, benzin, mekanik mükemmelliğe bağlı kaldılar. Bu yüzden de dijital yazılım odaklı mobiliteye yönelik belirleyici dönüşüm gerçekleşemedi.” MÜHENDİSLİK DEĞİL YAZILIM ÇAĞI Prof. Albayrak yalnız sanayi kuruluşlarının değil, dijital yazılım odaklı mobiliteye dönüşüm konusunda politikacıların da sınıfta kaldığını söyledi. “Politikacılar bu konuda çok çekingen davrandılar, çok yavaş hareket ettiler. Yapay zekâ (AI) gibi kilit teknolojilerin stratejik önemini hafife aldılar. Almanya, alternatif tahrik sistemleri, sensör teknolojisi ve yapay zekâ gibi alanlarda büyük ölçüde teması kaybetti” görüşünü de vurguladı. Ayrıca otomotiv sanayinin geleceğine artık sadece mekatronik ve mühendislik becerileri değil, yazılımın karar vereceğine de dikkat çeken Prof. Albayrak, “Araçlar için işletim sistemleri, yapay zekâ kontrollü platformlar ve dijital hizmetler, küresel sektörde kimin hayatta kalacağını giderek daha fazla belirliyor. Almanya’nın acilen bunu yakalaması gerekiyor ve yakalayabilir de. Ancak bunun için radikal bir değişim şart. Şirketlerin daha hızlı, daha çevik ve daha cesur olmaları gerekiyor. Ford’un şu anda gösterdiği gibi yeniden yapılanma yeterli değil. İşten çıkarmalar, bir şirketin yaratıcı ve yenilikçi çekirdeğini tehlikeye atmamalıdır” açıklamasında da bulundu. ALMANYA İÇİN GEÇ DEĞİL Prof. Albayrak yapay zekâ treninin halen yakalanabileceğini belirterek şu önerilerde bulundu: – Politikacılar inovasyonu teşvik edecek yasal ve mali çerçeveyi oluşturmalı. – Araştırma ve geliştirme için vergi teşvikleri, – Şarj altyapısına yatırım, – Yazılım ve yapay zekâ becerileri için eğitim girişimleri desteklenmeli. – Elektromobilite ve dijitalleşme için sadece sübvansiyonları dağıtan değil, aynı zamanda uzun vadeli büyüme koşulları yaratan net ve koordineli bir stratejiye ihtiyaç var. Almanya’da sektör kibirini bir kenara bırakmalı ve mekanik mükemmelliğin artık tek başına bir geleceği olmadığını kabul etmeli. Dijital inovasyon ve cesur reformlar ilerlemenin tek yolu. TUNCELİ’DEN BERLİN’E Prof. Dr. Şahin Albayrak 1958 yılında Tunceli’nin Nazımiye ilçesine bağlı Turnayolu köyünde doğdu. İlkokul, ortaokul ve liseyi Tunceli’de bitirdi. 1979’da Almanya’da çalışan abisinin yanına gitti. 1980’de Berlin Teknik Üniversitesi (TU) Bilgisayar ve İletişim Bilimleri Fakültesi’ne kabul edildi. Aynı üniversitede 1992 yılında doktorasını yaptı ve aynı yıl “Dağıtılmış Yapay Zekâ Laboratuvarı”nı kurarak başına geçti. 2003’te Berlin Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve İletişim Araştırma Bölümü Başkanlığı görevini üstlendi. 2014’te Türkiye ile Almanya arasında bilimsel alanda işbirliğinin geliştirilmesine katkısı ve göçmen kökenlilerin eğitimine verdiği destekten dolayı Federal Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi. Halen Berlin Teknik Üniversitesi’nde Bilgisayar Bilimleri Profesörü olan Albayrak, burada aynı zamanda başkanlığını yürüttüğü Dağıtık Yapay Zeka Laboratuvarı’nı (DAI Laboratuvarı) kurdu. Öte yandan TU Berlin’deki Deneyimsel Yapay Zekâ ve Dijitalleşme Merkezi’nin (ZEKI) kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapıyor.
