Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan eylül ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı. Buna göre, Genel Ticaret Sistemi kapsamında ihracat, eylülde geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 1,9 azalışla 21 milyar 987 milyon dolar, ithalat ise yüzde 1,4 düşüşle 27 milyar 116 milyon dolar oldu. Dış ticaret açığı, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,7 artarak 5 milyar 129 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı, Eylül 2023’te yüzde 81,5 iken geçen ay yüzde 81,1’e geriledi. OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDE DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 33,1 AZALDI Ocak-eylül döneminde ise ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 artışla 191 milyar 754 milyon dolar, ithalat ise yüzde 8,1 azalarak 252 milyar 183 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-eylül döneminde dış ticaret açığı yüzde 33,1 azalışla 87 milyar 664 milyon dolardan 60 milyar 430 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Eylül 2023 döneminde yüzde 68,1 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 76’ya yükseldi.ENERJİ VE ALTIN HARİÇ DIŞ TİCARET Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, eylülde yüzde 2,9 artarak 20 milyar 231 milyon dolardan 20 milyar 819 milyon dolara çıktı. Eylülde enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 4,5 artışla 20 milyar 286 milyon dolardan 21 milyar 203 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı, eylülde 383 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 3,7 artışla 42 milyar 22 milyon dolar oldu. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 98,2 olarak belirlendi. Türkiye’nin eylül ayı ihracatında imalat sanayisinin payı yüzde 94,5, ithalatta ara mallarının payı yüzde 67,7 olarak kayıtlara geçti. Buna göre, ekonomik faaliyetler incelendiğinde, ihracatta eylülde imalat sanayisinin payı yüzde 94,5, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,4, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,6 oldu. Ocak-eylül döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayisinin payı yüzde 94,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,5, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 olarak belirlendi. Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre, ithalatta eylülde ara mallarının payı yüzde 67,7, sermaye mallarının payı yüzde 16,1 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,6 olarak hesaplandı. İthalatta, ocak-eylül döneminde ara mallarının payı yüzde 69,5, sermaye mallarının payı yüzde 14,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,4 oldu.ALMANYA İHRACATTA, ÇİN İTHALATTA İLK SIRADA Eylülde ülkeler özelinde ihracatta ilk sırayı 1 milyar 680 milyon dolarla Almanya aldı. Bu ülkeyi 1 milyar 400 milyon dolarla Birleşik Krallık, 1 milyar 263 milyon dolarla ABD, 1 milyar 133 milyon dolarla Irak, 1 milyar 48 milyon dolarla İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,7’sini oluşturdu. Ocak-eylül döneminde de ihracatta ilk sırayı 15 milyar 295 milyon dolarla Almanya aldı. Bu ülkeyi sırasıyla 11 milyar 789 milyon dolarla ABD, 11 milyar 151 milyon dolarla Birleşik Krallık, 9 milyar 514 milyon dolarla Irak ve 9 milyar 323 milyon dolarla İtalya izledi. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,8’ine tekabül etti. Eylülde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin’den yapılan ithalat tutarı 3 milyar 737 milyon dolar olarak hesaplanırken, bu ülkeyi sırasıyla 3 milyar 304 milyon dolarla Rusya, 2 milyar 521 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 412 milyon dolarla İtalya, 1 milyar 392 milyon dolarla ABD takip etti. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 45,6’sını oluşturdu. Ocak-eylül dönemindeki ithalatta da ilk sırada 33 milyar 130 milyon dolarla Çin yer buldu. Bu ülkeyi 32 milyar 483 milyon dolarla Rusya Federasyonu, 19 milyar 816 milyon dolarla Almanya, 13 milyar 802 milyon dolarla İtalya, 12 milyar 231 milyon dolarla ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,2’si olarak hesaplandı. YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN İMALAT SANAYİ İHRACATI İÇİNDEKİ PAYI YÜZDE 3,9 Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre, eylülde bir önceki aya kıyasla ihracat yüzde 1,2 azalırken, ithalat yüzde 1 artış gösterdi. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise eylülde geçen yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 1,2, ithalat yüzde 1,4 azaldı. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayisi ürünlerini kapsıyor. Eylülde bu sınıflamaya göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,5 oldu. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,9 olarak kayıtlara geçti. Ocak-eylül döneminde ISIC Rev.4’e göre imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,3’ü, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,4’ü buldu. Eylülde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 83,9 olarak belirlendi. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 12,6 olarak kaydedildi. Ocak-eylül döneminde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,4, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ürünleri ithalatı içindeki payı ise yüzde 11,2 olarak kayıtlara geçti.ÖZEL TİCARET SİSTEMİ VERİLERİ Özel Ticaret Sistemi’ne göre eylülde ihracat, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 1,9 azalarak 19 milyar 989 milyon dolara düşerken, ithalat yüzde 1,4 azalışla 25 milyar 348 milyon dolara geriledi. Eylülde dış ticaret açığı yüzde 0,3 artarak 5 milyar 344 milyon dolardan 5 milyar 358 milyon dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı Eylül 2023’te yüzde 79,2 iken bu yılın aynı ayında yüzde 78,9’a yükseldi. Özel Ticaret Sistemi’ne göre ihracat, ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2,1 artarak 173 milyar 417 milyon dolar, ithalat yüzde 8,5 azalarak 234 milyar 822 milyon dolar olarak belirlendi. Ocak-eylül döneminde dış ticaret açığı yüzde 29,3 azalarak 86 milyar 807 milyon dolardan 61 milyar 404 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Eylül 2023 döneminde yüzde 66,2 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 73,9’a yükseldi.
