Otomotiv sektörü Covid-19 pandemisinden sonra dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok büyük değişimler yaşadı. Tüketici alışkanlıkları değişirken; yazılım, teknoloji, alternatif yakıtlara araçlara geçiş ve ekonomik durgunluk gibi süreçleri iyi yöneten üreticiler pazar paylarını hızla arttırdı. Bu döneme uyum sağlamakta zorlanan üreticiler hızla pazar kaybetti. Dönüşümün en hızlı yaşandığı ülkelerden birisi olan Türkiye’de ise, otomotiv pazarında sadece dört yılda yaşanan değişim inanılmaz. Bu dönüşümü daha iyi anlatmak için 2020 yılı sonu ile 2024’ün ocak-eylül dönemine ait resmi otomobil ve hafif ticari araç verilerini karşılaştırdık. Hürriyet’in Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerinden derlediği bilgilere göre, 2020 yılında sadece 46 marka Türkiye’de araç satışı gerçekleştirirken 2024’ün 3. çeyreği itibarıyla buna 17 marka daha eklendi ve sayı 63’e yükseldi. 2020’de yolarda sadece 2 bin 797 olan elektrikli araç sayısı bugün 146 bin adede yükseldi. 33 bin adet olan hibrit sayısı 330 bin adede çıkarken dizeller yerinde saydı. İLK 3’TE ARTIK İTALYA YOK Bu dönemde, markaların bağlı olduğu ülkelere göre satış adetlerine bakıldığında da önemli değişimler dikkat çekti. Öyle ki, 2020 yılında Türkiye otomotiv pazarından en büyük payı yüzde 22.43’le Fransız, yüzde 19.79’la Alman ve yüzde 18.04’le İtalyanlar alıyordu. 2024’ün üçüncü çeyreği sonu itibarıyla ise Fransızlar yüzde 26.52 ile payını arttırıken, Almanların payı yüzde 18.77’ye geriledi, İtalyanların yerini ise yüzde 13.66 ile Çinliler aldı. JAPONLAR TEK HANEYE İNDİ Dört yılda Türkiye otomotiv pazarından en çok zemin kaybeden ülkeler İtalyan, ABD’li, Japon ve Alman üreticiler olurken; Fransızlar, Güney Koreliler ve Çinliler payını arttırdı. TOFAŞ’ın yerli üretim gücüyle 2020 yılında yıllık satışlarını 137 bin adede kadar çıkaran FIAT öncülüğündeki İtalyanların pazar payı, 2020’de yüzde 18.04 iken 2024’ün 3. çeyreği itibarıyle yüzde 12.25’e geriledi. Bu gerilemede Doblo ve Fiorino projelerinin bitmesi de etkili oldu. Aynı dönemde ABD’li üreticilerin pazar payı yüzde 11.96’dan yüzde 8.8’e, Japon üreticilerin pazar payı ise yüzde 11.15’ten yüzde 9.05’e kadar geriledi. TOGG İLE TÜRKİYE 2 PUAN ALDI Pandemiden bu yana geride kalan dört yılda Türkiye de artık Togg markasıyla satışlara başladı. Ocak- Eylül 2024 döneminde 17 bin 49 adet T10X model SUV otomobilin teslimatını gerçekleştiren şirket, bu sonuçlarla otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarından yüzde 2, binek otomobil pazarından ise yüzde 2.5 pay aldı. ÇİNLİ BYD TÜRKİYE’DE DE VW’Yİ GEÇEBİLECEK Mİ Geçtiğimiz hafta dünya gündemine oturan Volkswagen krizinin arkasındaki sebeplerden birisi de Alman üreticinin Çin pazarında azalan satışlarıydı. Çinli BYD yıllar sonra Volkswagen’in pazar liderliğini elinden almış ve Wolfsburglu üretici en kârlı pazarında kan kaybetmeye devam etmişti. Türkiye’de ise en çok satan Alman marka olan Volkswagen öncülüğünde Alman markaların pazar payı 2020’den 2024 yılına kadar yaklaşık 1 puan gerileyerek yüzde 18.77 oldu. Bu sürede Çinli üreticilerin pazar payı yüzde 13.66’ya ulaştı. İlave gümrük vergileri olmasaydı yüzde 15’i aşacaktı. Söz konusu payı ile Güney Koreli, Japon, ABD’li ve İtalyan üreticileri sollayan Çinli üreticiler Almanların hemen ensesinde üçüncü sırada yer alıyor. Çinli BYD’nin Türkiye’ye yatırım kararı sonucunda agresif hedefleri göz önüne alındığında, Volkswagen liderliğindeki Alman üreticiler Türkiye’de de benzer kayıplarla karşı karşıya kalabilir.
